Οργανική Χημεία

Γενικά

• Κωδικός: TΑBO-23-Β3
• Εξάμηνο: 2o
• Επίπεδο Σπουδών: Προπτυχιακό
• Τύπος μαθήματος: Γενικού υποβάθρου
• Γλώσσα διδασκαλίας και εξετάσεων: Ελληνικά (Αγγλικά για τους φοιτητές Erasmus)
• Το μάθημα διατίθεται σε φοιτητές Erasmus
• Μέθοδοι Διδασκαλίας (Ώρες/εβδ.): Διαλέξεις (3) / Εργαστηριακές Ασκήσεις (2)
• Μονάδες ECTS: 5
• Σελίδα μαθήματος: https://eclass.emt.ihu.gr/courses/FD337/
• Διδάσκοντες: Μπαλκατσοπούλου Πασχαλιά

Περιεχόμενα μαθήματος

ΘΕΩΡΙΑ

• Δομή οργανικών μορίων: δυνάμεις Coulomb, ιοντικοί και ομοιοπολικοί δεσμοί. Ατομικά και μοριακά τροχιακά. Υβριδικά τροχιακά. Δομές και συντακτικοί τύποι οργανικών μορίων. Ομόλογες σειρές οργανικών ενώσεων.
• Αλκάνια: ονοματολογία, ιδιότητες, διαμορφώσεις. Στερεοϊσομερή: οπτική ενεργότητα, εναντιομερή, διαστερεομερή. Πυρηνόφιλα και ηλεκτρονιόφιλα αντιδραστήρια.
• Αλκυλαλογονίδια: αντιδράσεις πυρηνόφιλης υποκατάστασης, αντιδράσεις απόσπασης, ονοματολογία.
• Αλκένια: αντιδράσεις προσθήκης, ονοματολογία, στερεοϊσομερή (cis, trans, E, Z), παρασκευές, χημικές ιδιότητες.
• Αλκίνια: ονοματολογία, παρασκευές, χημικές ιδιότητες.
• Αλκοόλες και φαινόλες: ονοματολογία, παρασκευές, χημικές ιδιότητες.
• Αλδεϋδες και κετόνες: ονοματολογία, παρασκευές, χημικές ιδιότητες.
• Καρβοξυλικά οξέα και παράγωγά τους: ονοματολογία, παρασκευές, χημικές ιδιότητες. Αρωματικές ενώσεις.

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΕΣ ΑΣΚΗΣΕΙΣ

• Βασικές εργαστηριακές τεχνικές (προσδιορισμός σημείου τήξεως, ανακρυστάλλωση, προσδιορισμός σημείου ζέσεως και δείκτη διάθλασης, απλή απόσταξη, κλασματική απόσταξη, εκχύλιση υγρού-υγρού, χρωματογραφία λεπτής στιβάδας και χρωματογραφία στήλης).
• Διαλυτότητα οργανικών ενώσεων.
• Απλές συνθέσεις οργανικών ενώσεων (π.χ. ακετοσαλικυλικού οξέος) και υπολογισμός της απόδοσης μιας χημικής αντίδρασης.
• Δοκιμασίες ανίχνευσης και ταυτοποίηση χαρακτηριστικών ομάδων οργανικών ενώσεων (αλκένια, αλκίνια, αλειφατικές αλκοόλες, καρβοξυλικά οξέα, φαινόλες, αλδεϋδες-κετόνες, αρωματικές ενώσεις).

Μαθησιακοί Στόχοι

• Η κατανόηση και η εξοικείωση με τις βασικές έννοιες της οργανικής χημείας.
• Η απόκτηση γνώσεων για την επεξήγηση πολλών οργανικών χημικών φαινομένων που συναντώνται στην καθημερινή ζωή και την τεχνολογία.
• Κάθε σπουδαστής θα μάθει τις βασικές οργανικές εργαστηριακές τεχνικές και θα κερδίσει μερική εμπειρία στη σύνθεση και το χαρακτηρισμό των οργανικών ενώσεων.
• Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην εξοικείωση με τις οργανικές ενώσεις που απαντώνται στα κρασιά καθώς και στην  κατανόηση των αντιδράσεων που απαντώνται σε  αυτά (εστεροποιήσεις, οξειδώσεις, κλπ).

Γενικές Ικανότητες

• Λήψη αποφάσεων.
• Αυτόνομη εργασία.
• Ομαδική εργασία.
• Παραγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης.
• Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον.

Μέθοδοι Διδασκαλίας

• Πρόσωπο με πρόσωπο.

Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών

• Χρήση Τ.Π.Ε. τόσο στις παραδόσεις των μαθημάτων όσο και στην εργαστηριακή εκπαίδευση με στόχο την πρόκληση διαλόγου με τους φοιτητές και την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης τους.
• Υποστήριξη μαθησιακής διαδικασίας μέσω της  ηλεκτρονικής πλατφόρμας e‐class.

Οργάνωση Διδασκαλίας

Αξιολόγηση Φοιτητών

Μέθοδος αξιολόγησης:

• Ερωτήσεις σύντομης απάντησης,
• Εργαστηριακή Εργασία,
• Ερωτήσεις ανάπτυξης.

Το 50% της τελικής αξιολόγησης είναι ο βαθμός της γραπτής εξέτασης και το υπόλοιπο 50% ο βαθμός της γραπτής εργασίας και των εργαστηριακών ασκήσεων.

Τα κριτήρια αξιολόγησης ανακοινώνονται στην αρχή του μαθήματος και αναρτώνται στην ηλεκτρονική σελίδα του μαθήματος.

Συνιστώμενη Βιβλιογραφία

1. Α. Βάρβογλης, Αρχές Οργανικής Χημείας, Εκδόσεις ΖΗΤΗ, 1996.
2. Σπηλιώπουλος Ιωακείμ, Εργαστηριακές Τεχνικές και Πειράματα Οργανικής Χημείας, 1η έκδοση, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΣΤΑΜΟΥΛΗ ΑΕ, 2010.
3. David Klein, Οργανική Χημεία για τις Επιστήμες της Ζωής, Εκδόσεις UTOPIA, 2015.
4. John McMurry, Οργανική Χημεία, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2017.
5. Vollhardt Peter, Schore Neil, Οργανική Χημεία, Τόμος Α, Εκδόσεις Κυριακίδη, 2017.
6. Wade JR., Δημήτριος Κομιώτης (επιμέλεια), Οργανική Χημεία, Εκδόσεις Α. ΤΖΙΟΛΑ, 2018.
7. Loudon Marc, Parise Jim, Οργανική Χημεία, Εκδόσεις BROKEN HILL PUBLISHERS LTD, 2019.