Γενετική Βελτίωσης Αμπέλου

Γενικά

• Κωδικός: TABO-93-Θ3
• Εξάμηνο: 9ο
• Επίπεδο Σπουδών: Προπτυχιακό
• Τύπος μαθήματος: Ειδικού υποβάθρου
• Γλώσσα διδασκαλίας και εξετάσεων: Ελληνικά (Αγγλικά για τους φοιτητές Erasmus)
• Το μάθημα διατίθεται σε φοιτητές Erasmus
• Μέθοδοι Διδασκαλίας (Ώρες/εβδ.): Διαλέξεις (2) / Εργαστηριακές Ασκήσεις (2)
• Μονάδες ECTS: 5
• Πρόγραμμα Μαθημάτων:
  • Τρ 08:00 - 10:00: Θεωρία
  • Τρ 10:00 - 12:00: Εργαστήριο

Περιεχόμενα μαθήματος

Η διεπιστημονικότητα της βελτίωσης των φυτών. Καταγωγή, εξέλιξη και αναπαραγωγικά συστήματα των καλλιεργούμενων ειδών αμπέλου σε σχέση με την γενετική παραλλακτικότητα. Εισαγωγή και αξιοποίηση γενετικού υλικού. Γονιδιακό απόθεμα. Η γενετική βάση της βελτίωσης της αμπέλου. Ποσοτικά γνωρίσματα Κληρονομικότητα. Απόκριση στην επιλογή.

Μαζική επιλογή. Καθαρές σειρές. Γενεαλογική βελτίωση. Καταγωγή από μεμονωμένους σπόρους. Αναδιασταύρωση. Ανάμεικτες ποικιλίες. Βελτίωση μαζικών πληθυσμών. Συστήματα ελέγχου της επικονίασης: Αυτοασυμβίβαστο, Αρρενοστειρότητα, Χημική αρρενοστειρότητα .Βελτίωση σταυρογονιμοποιούμενων φυτών: Επαναλαμβανόμενη επιλογή για ενδοπληθυσμιακή και διαπληθυσμιακή βελτίωση. Μέθοδοι παραγωγής και αξιοποίηση ποικιλιών- υβριδίων. Μέθοδοι παραγωγής και αξιοποίηση συνθετικών ποικιλιών.

Βιοτεχνολογικές προσεγγίσεις στη βελτίωση των φυτών: Μοριακή βελτίωση και Γενετική μηχανική Ειδικές μέθοδοι βελτίωσης: Πολυπλοειδισμός. Μεταλλαξογένεση. Τεχνικές In vitro – Απλοειδική βελτίωση. Μακρινές διασταυρώσεις. Διατήρηση,πολλαπλασιασμός και κατοχύρωση των ποικιλιών

Μαθησιακοί Στόχοι

Σκοπός του μαθήματος είναι η εισαγωγή των φοιτητών στις βασικές αρχές που διέπουν την γενετική βελτίωση των φυτών και της αμπέλου ιδιίατερα και στις κύριες μεθοδολογικές/τεχνολογικές προσεγγίσεις που αξιοποιούνται για την επίτευξη των στόχων ενός βελτιωτικού προγράμματος. Με το τέλος του εξαμήνου, οι φοιτητές θα μπορούν να κατανοήσουν και να σχεδιάσουν ένα βασικό βελτιωτικό πλάνο για ένα ποιοτικό ή ποσοτικό γνώρισμα της αμπέλου αξιοποιώντας μεθόδους ποσοτικής γενετικής και μοριακής βελτίωσης. Παράλληλα, θα έχουν εξοικειωθεί με συγκεκριμένες εργαστηριακές τεχνικές που αξιοποιούνται συχνότατα στη βελτίωση.

Γενικές Ικανότητες

• Λήψη αποφάσεων.
• Αυτόνομη εργασία.
• Ομαδική εργασία.
• Παραγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης.
• Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον.

Μέθοδοι Διδασκαλίας

• Πρόσωπο με πρόσωπο.

Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών

• Χρήση Τ.Π.Ε. τόσο στις παραδόσεις των μαθημάτων όσο και στην εργαστηριακή εκπαίδευση με στόχο την πρόκληση διαλόγου με τους φοιτητές και την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης τους.
• Υποστήριξη μαθησιακής διαδικασίας μέσω της  ηλεκτρονικής πλατφόρμας e‐class.

Οργάνωση Διδασκαλίας

Αξιολόγηση Φοιτητών

Μέθοδος αξιολόγησης:

• Ερωτήσεις σύντομης απάντησης,
• Εργαστηριακή Εργασία,
• Ερωτήσεις ανάπτυξης.

Συνιστώμενη Βιβλιογραφία

1. Π.Ι. Καλτσίκης: Βελτίωση Φυτών- Αρχές και Μέθοδοι. Εκδόσεις Σταμούλη 1989.
2. B.D. Singh: Plant Breeding, Principles and Methods. Kalyani Publishers 1993 Rex Bernardo: Breeding for Quantitative Traits in Plants, Stemma Press.

Συναφή επιστημονικά περιοδικά

1. Crop Science.
2. Molecular Breeding.
3. Euphytica.
4. Transgenic Research.