Αμπελογραφία

Γενικά

• Κωδικός: TABO-83-H3
• Εξάμηνο: 8ο
• Επίπεδο Σπουδών: Προπτυχιακό
• Τύπος μαθήματος: Ειδικού υποβάθρου
• Γλώσσα διδασκαλίας και εξετάσεων: Ελληνικά (Αγγλικά για τους φοιτητές Erasmus)
• Το μάθημα διατίθεται σε φοιτητές Erasmus
• Μέθοδοι Διδασκαλίας (Ώρες/εβδ.): Διαλέξεις (2) / Εργαστηριακές Ασκήσεις (3)
• Μονάδες ECTS: 3
• Προαπαιτούμενα μαθήματα: (TΑBO-34-Γ4) Αμπελουργία
• Σελίδα μαθήματος: https://eclass.emt.ihu.gr/courses/FD343/
• Διδάσκοντες: Κυραλέου Μαρία

Περιεχόμενα μαθήματος

Α. Θεωρητικό Μέρος Μαθήματος

• Μέθοδοι περιγραφής και κατάταξης. Αμπελογραφικά χαρακτηριστικά και αμπελογραφική περιγραφή των οργάνων της αμπέλου – Αμπελογραφικοί κώδικες του Διεθνούς Οργανισμού Αμπέλου και Οίνου International Organisation of Vine and Wine (OIV).Συστηματική κατάταξη της οικογένειας Vitaceae, γένος VITIS. Διεθνής συλλογές και χρήση βάσεων δεδομένων για ταυτοποίηση ποικιλιών.
• Υποκείμενα της αμπέλου – κύρια χαρακτηριστικά & ιδιότητες (λεπτομερής περιγραφή χαρακτηριστικών και αντοχή σε διάφορα εδάφη, αλατότητα, ξηρασία κ.τ.λ). Περιγραφή κύριων υποκειμένων της αμπέλου (Vitis Riparia, Vitis Rupestris, Vitis Berlandieri κ.α.).
• Περιγραφή λευκών και ερυθρών ποικιλιών οινοποίησης που καλλιεργούνται στην Ελλάδα και διεθνώς. Κύρια χαρακτηριστικά & ιδιότητες ποικιλιών, ζώνες ΠΟΠ και περιοχές καλλιέργειας.
• Πολλαπλασιασμός της αμπέλου, κλωνική επιλογή, παραγωγή απλών-ερριζων, έρριζων-εμβολιασμένων φυτών, επιτόπιοι εμβολιασμοί κ.α.
• Παράμετροι επιλογής αμπελοτεμαχίου, ποικιλιών και υποκειμένων για δημιουργία παραγωγικού αμπελώνα. Εδαφοκλιματικές απαιτήσεις.
• Εγκατάσταση αμπελώνα. Προετοιμασία εδάφους, επιλογή ποικιλίας και υποκειμένου αμπέλου, σχεδιασμός θέσεων φύτευσης και φύτευση νέων φυτών, συστήματα υποστύλωσης.

Β. Εργαστηριακό Μέρος Μαθήματος

Οι εργαστηριακές ασκήσεις στηρίζονται στις θεωρητικές ενότητες και περιλαμβάνουν επισκέψεις σε αμπελώνες και παρατήρηση των αμπελογραφικών χαρακτηριστικών των ποικιλιών με σκοπό την αναγνώριση τους. Πολλαπλασιασμό της αμπέλου και εγκατάσταση αμπελώνα.

Μαθησιακοί Στόχοι

Στο μάθημα αυτό διδάσκεται η σημασία της Αμπελογραφίας για τη διατήρηση των ποικιλιών καθώς και ο τρόπο επιλογής της κατάλληλης ποικιλίας στο αντίστοιχο περιβάλλον. Αναπτύσσεται η συστηματική κατάταξη της οικογένειας Vitaceae και περιγράφονται τα αμπελογραφικά χαρακτηριστικά και οι αμπελογραφικοί κώδικες όπως αυτοί αναφέρονται από τον Διεθνή Οργανισμό Αμπέλου και Οίνου (International Organisation of Vine and Wine, OIV). Επιπλέον, περιγράφονται τα κύρια χαρακτηριστικά και οι ιδιότητες των υποκειμένων που χρησιμοποιούνται στην αμπελοκαλλιέργεια και των ποικιλιών αμπέλου οινοποίησης, επιτραπέζιας χρήσης και σταφιδοποίησης. Η ύλη του μαθήματος περιλαμβάνει τον τρόπο πολλαπλασιασμού και εγκατάστασης ενός αμπελώνα, τους παράγοντες που επηρεάζουν την επιλογή ενός αμπελοτεμαχίου καθώς και την επιλογή των κατάλληλων υποκειμένων και ποικιλιών.

Με την επιτυχή ολοκλήρωση του μαθήματος ο φοιτητής θα είναι σε θέση:

• Να γνωρίζει τη συστηματική κατάταξη και ταξινόμηση των ειδών και ποικιλιών του γένους Vitis.
• Να γνωρίζει τα βασικά εργαλεία της αμπελογραφικής περιγραφής.
• Να γνωρίζει τις βασικές ιδιότητες των υποκειμένων της αμπέλου.
• Να γνωρίζει τις βασικές ιδιότητες των ποικιλιών παραγωγής αμπέλου οινοποίησης, επιτραπέζιας χρήσης και σταφιδοποίησης.
• Να εφαρμόζει και να γνωρίζει τον εμβολιασμό του υποκειμένου με το εμβόλιο και τον τρόπο παραγωγής στις μητρικές φυτείες.
• Να αναγνωρίζει τις ζώνες καλλιέργειας ποικιλιών οινοποιίας και την παραγωγής προϊόντων ονομασίας προέλευσης.
• Να είναι σε θέση να προτείνει τρόπους καλλιέργειας της αμπέλου σε διαφορετικά οικοσυστήματα ανάλογα με την ποικιλία και το εδαφοκλιματικό περιβάλλον.
• Να γνωρίζει τις διαδικασίες που αφορούν την εγκατάσταση, την καλλιέργεια και τη συντήρηση ενός αμπελώνα.

Γενικές Ικανότητες

• Λήψη αποφάσεων.
• Αυτόνομη εργασία.
• Ομαδική εργασία.
• Παραγωγή της ελεύθερης, δημιουργικής και επαγωγικής σκέψης.
• Εργασία σε διεπιστημονικό περιβάλλον.

Μέθοδοι Διδασκαλίας

• Πρόσωπο με πρόσωπο.

Χρήση Τεχνολογιών Πληροφορίας και Επικοινωνιών

• Χρήση Τ.Π.Ε. τόσο στις παραδόσεις των μαθημάτων όσο και στην εργαστηριακή εκπαίδευση με στόχο την πρόκληση διαλόγου με τους φοιτητές και την ανάπτυξη της κριτικής σκέψης τους.
• Υποστήριξη μαθησιακής διαδικασίας μέσω της  ηλεκτρονικής πλατφόρμας e‐class.

Οργάνωση Διδασκαλίας

Αξιολόγηση Φοιτητών

Μέθοδος αξιολόγησης:

• Ερωτήσεις σύντομης απάντησης,
• Εργαστηριακή Εργασία,
• Ερωτήσεις ανάπτυξης.

Συνιστώμενη Βιβλιογραφία

1. Βιβλίο [102125624]: ΑΜΠΕΛΟΓΡΑΦΙΑ, Μανόλης Ν. Σταυρακάκης.
2. Βιβλίο [11422]: Αμπελογραφία, Σταύρακας Δημήτριος.
3. ΑΜΠΕΛΟΓΡΑΦΙΑ, Ν.Α. Νικολάου, Εκδόσεις: Σύγχρονη Παιδεία, 2012.
4. The Science of Grapevines (Second Edition), Edit by Markus Keller, Academic Press, 2020, ISBN 978-0-12-816365-8.

Συναφή επιστημονικά περιοδικά

1. Vitis,
2. Plants etc